Вураяң ики па мутраяң ампие | «Красный Север»
0°C

обновлено: 09:47, 30 января 2023

Лух Авт

Вураяң ики па мутраяң ампие

Осңан катра порайна ики имеӆ пиӆна, няврем ант тайсаңан. Ёхат ики лаваӆ: «Ма яңхӆам-са том па тащат пеӆа». Ики масаң касли питман яңхаӆ, масаң мола мутра номсаӆна таяӆ.


Щи, актащас. Ёсна ики па кат каӆаң йирас, па ӆув ампаӆ вус. Тащаң ики ант ос, щитна иӆампа кат каӆаң йирас. Ад ол, леӆамдас ики. Па имеӆ яӆн хищас, па лаваӆ: «Па пуращ ики мола мутра таяӆ номсаӆна?»

Ёхтас ики тащаң неңхуят хоща па юхи ӆаңас. Сай ещта аматтаса па инщасӆа: «Наң мола ораңна ёхатсан?» Ики ӆаваӆ: «Ма хоӆлисем наң каӆаңӆан ямат па наң эваӆтен катлем каӆаң вахта вутчисам. Масаң наң манем тыныӆан?» Том ики лаваӆ: «Наң молайи няӆмиӆан. Манем няӆмита вутчиӆан, немоса наң ант тайӆан. Молайна лотлен каӆаң? Манем ӆэпаӆта литаӆ ӆампа там саӆа ики? Ким ласкаӆан па хощ сеңкаӆан!» Ики лахи ким ласкаса па хощ сеңкса. Щиды такан сеңкса-па, нёхта ант веритас па хощ патса. Ӆув пилеӆна ювам ампиеӆ йис па вантӆали: яраӆ халмаӆ. Вусли па, нох ӆысли. Амп яраӆ ливмаӆ юпина, щида ӆайды орхадат вусли па, хоӆам пус еңитсали па, юхи нёхамтас.

Юхи йис па имина инщасӆа: «Яран хада хийсен?» Ампие ситаман манас па суңна иӆ хояс. Щи юпина па питас ахтасида, имоса порайна мола пуды няңхал ким этас уңӆаӆ эваӆт, щи юпина семат ким ахтас. Имоса порайна щи няңхал эваӆт неңхуй этта питас. Щи эваӆт ики оӆмаӆ, ампиеӆна йиӆпитса па юхи туса. Нох ӆаяс ики па лаваӆ имеӆ эӆти: «Ма па манӆам». Ими лаваӆ: «Па хоӆ манӆан, асли питсан мола, па хощ веӆӆаян!»

Ики соматлияс па манас. Кат каӆаң йирас па, ищи щиды ампиеӆ вус па, леӆамдас. Топ мули па хадат пеӆа манас. Ёхтас па юхи ӆаңас, сайна ещтаптаса. Па ищи щиды инщасӆа: «Наң ики, наң мола ораңна ёхатсан?» Ики лаваӆ: «Ма хоӆлисем: наң каӆаңӆан ямат. Щитна, ма наң эваӆтен, катлем каӆаң ӆотта вутчиӆам». Па ики лаваӆ: «Наң ики, манемна наң немса ант тайӆан. Молайна наң ма эваӆтем каӆаң лотта вутчиӆан?» Тащаң ики хощ ликащас па лаваӆ: «Наң манемна, манем няӆмита вутчиӆен». Йикӆаӆ эӆти лаваӆ: «Там няӆмити ики ким ласкаӆан па хощ сеңкаӆан!»

Ики лахи ким ласкаса па хощ навса. Щида хойдаӆ эваӆт хощ патса, па щида хаӆас. Ампиеӆ йис па, вусли па, нох ӆысли. Па щида ӆаям орхадат вусли па, хоӆам пус най парда еңитсали па, щитӆна юхи нёхамтас.

Юхи йис па суңна щида иӆ хояс. Еса хояс па ампие па ахтысида питас. Ими номасаӆ: «Па ампем мола нох лис? Икем хоӆ таңха манас? Имоса порайна ампие мола пуды няңхал ким ахтас. Па щи юпина неңхуй семат, щи семӆан хоӆна па, нёхӆат. Щи няңхал эваӆт неңхуй этта питас, ёхат ики этас щи няңхал эваӆт.

Ики лаваӆ: «Па хощ веӆмем. Ампием антам ос ки: щида хаӆсам, иӆампа». Ики щиды вурайӆ тайман па актащта питас, ищи щиды кат каӆаң кирас па леӆамтас, ампиеӆ па ӆув юпеӆна манас. Хоӆмет пус манмаӆна па хощ веӆса, па ищи щиды немса ант сыдас. Ампиеӆна па юхи туса. Имеӆ лаваӆ: «Наң манемна таӆти, асли питман щиды есащӆан!» «Антам, антам ма таӆти ант есащӆам! Наң ванлен анды?»

Ад ол, хув антам, ими ким этас юх туда па вантӆали: ор хатӆ хощаңна щиды ар каӆаң сосылияӆ. Ими юхи ӆаңемас па ики пеӆа лаваӆ: «Ике, наң ким этлисан? Каман щиды ар каӆаң сосылиӆат па, хойдав каӆаңат ты йисат. Масаң тада ваныйина хадат лайӆат?» Ики хаңхса таӆман таңкияӆ па лаваӆ имиеӆ эӆти: «Щида муң каӆаңӆаман каман сосылиӆат». Таӆаң хоӆам хат тащ щида сосылиӆат. Ими лаваӆ: «Наң хоӆща вуям щи арат каӆаң?»

Щи эваӆт ики ампие мутраяң оӆмаӆ: хунды щи ор хадат най парда еңитмаӆ юпина иӆ питсат, аса мосна пайтсаят па иӆ хаӆсат. Щитна каӆаңӆаӆ атыи ампна ики пеӆа тусаят.

Щитна лаваӆӆат: «Сеңк неӆаңңи оӆда ант мосаӆ, щалидам мосайн ищиба тапаӆлен».

Ольга Тоболько ханшам монщ


1

0

0

0

0

0



обновлено: 09:47, 30 января 2023

Темы