Хадамдо’ тензебтембидо’ | «Красный Север»
0°C

Няръяна Ӈэрм

Хадамдо’ тензебтембидо’

Хахаяда яля’ Тазовской районхы Ӈэдя хардахана ӈоб’’ ненадо сер’’ ӈась. Таняна школаханандо’ Наталья Ивановна Яптунай’ памятникм’ ӈабтавыць. Мале танякуй похона школадо’ пыда нюмамда мэ’’лась. Тикы’ няю’ не нюда турӈась. Наталья Ивановна Яптунай Тазовской районхы Ӈэдяӈгана ӈацекы тохоламбись. Ненэй вадам’ луца вададарев’ теневадась. Ӈавнанда ёльце юнета не луцей.

Время для чтения ~ 3 минуты


Пыда ненэй ненэцие’’ ед’ ӈарка таром’ ха’’авравысь. Сие ниць ирыхына 1944 похона Ӈэдя хардан’ илебей неӈэ Наталья Гурьяновам’ манзараванзь ӈэдабтавы’’. Салехардахы ӈацекы тохоламбадаӈэ тохолкурти’’ училищем’ ёльцевы. Няръяна мяд’ ӈэвахана мэвандаӈэ ӈэдаравэдо’. Сидя по’ ямбан’ выӈгана ненэй ненэцие’’ поӈгана манзаравысь. Луца вадан’ ты пэрти тохоламбавы. Ӈамгэ’ пиркана ненэй ненэцяӈгана хаюпа хэвысь. Мята тер’’ ӈадимы’’.

1946 поход Ӈэдя’ школахана нюдяко ӈацекэця тохоламбавы. Тиканда ирмня таминда школа’ ӈэвахана мэнаӈэ таравы. Ӈамгэ’ пиркана хой’ ӈацекэця ненэй вадан’ тохоламбадаӈэ таралмы’’. Луце не ӈэбта ӈод’’, ненэй вадам’ харе’’ вададарев’ теневавэдась. Наталья Ивановна ӈули’’ пэдава не ӈэвы. Ненэця’’ сяхаӈгарт’ тэри мэнаӈэ нивэдо’ мание’’. Тамна манзаянда ӈока ӈэсь, «Красный Север» газетахана падвы ненэй вадан’ тэволавы. Тарем’ ненэцяӈг’’ пудана юн ваде’’мы. Тамальӈгана ненэй ӈацекы’’ харто’ вадавнандо’ ӈэда книгандо’ яӈго, Наталья Ивановна книга падыбади ӈани’ нядабавыда. Хой’ ӈацекэцяха’’на ненэй вадарим’ лаханако мэ’’мы. Пыдо’ луце немдо’ саць мэневэдо’. Вадамда нивэдо’ мадабю’’. Ӈадьбято’ тамальӈгы ӈацекы’’ ӈули’’ сававна тохолкурмы’’. Ӈопойдо’ — Степан Лапсуй, теда’ Салехардахана иле. Ма’’нисяв: «Хадава’’ ёльце сава няваць. Нянана’’ ненэй вадаривна лаханакурцеты. Мунд’ ниб’’на’’ намдор’’, сидна’’ харе’’ вадавнана’’ пуня’ пэрцеты. Тохоламбавыда ӈарка ненэцяӈэ хэ’’мяхартахадандо’ табедамбасетыда. Ӈобаӈгуна ӈопой няява’’ тэнзаханда сядоларута Салиндер еркарамда «Салиндерус»ӈэ, луци’’ еркаро’’ няю’ сертавысь. Пуна Ӈэдянд тэв’’махаданда Наталья Ивановна ӈули’’ тэдорӈадась. Ненэй ненэцие’’ илам’ етри’ нерня’ минредась. Табекуда илни ямбан’ нёдэйн. Теда’ тарем’ ӈацекы тохоламбада нюдяко хардахана яӈгу».

Лидия Евай тензебтедась: «Наталья Ивановнам’ ӈодь’’ Ӈэдяӈгана тохоковэхэв’’ мал’ сава вадарихина тензебтембаӈгудо’. Мань ӈод’’ хадами си’’ми иланд’ табедамбись. Ненэйвана ныланава’ яляхана мяканда ядэрмам’ тенедм’. Е’’эмняна’’ хуркари’’ ӈавыдота’’ лескы ябцыбасеты. Тикыта ӈавыдм’ тамна ибе’’ӈав. Ӈэдяӈгана си’’ни ӈар’’ нини’’ хадамдо’ нидо’ юрыбю’’».

Анна Ламдо мась: «Мале ӈахакуй похо’’на Наталья Ивановна’ илам’ торамдавась. Етя Тазовской районхы Ӈэдя хардан’ ӈэдалёрӈадамзь. Хонрамбавы ты пэртя’’ поӈгана ӈобкартадо’ хадандо’ нямна вэва вадам’ нись мэс’’. Хусувэйдо’ ӈобкана мэ’’мидо’ сямянхат сава яляӈэ тасламбидась. Тарця ненэцие сяхаӈгарт’ юрыба ни’’ серос’’!»

Тарця ӈарка сер’’ Ӈэдя’ школахана ӈась. Хусувэй хубтахана тохолкова’ хардахандо’ тюӈгана’’ ӈацекы’’ хадандо’ сидяӈгм’ маниеӈгу’’.

Автор. М.Ярой’ падвы


0

0

0

0

0

0



Темы