Манэ’’мэда ӈокась, палевы маяда ӈани’ тамбирась | «Красный Север»
0°C

Няръяна Ӈэрм

Манэ’’мэда ӈокась, палевы маяда ӈани’ тамбирась

Ӈарка пэвдей иры’ юдимдей яляхана Ямална’’ ӈарка соя’’ма’ ялям’ ядабтамбаӈгува’’. Тикы’ няю’ газетаханана’’ ӈамгэ’ то’’олха таром’ ненэй ненэця’’ ха’’авравам’ тензебтембива’’. Невхы илаӈгадна’’ пэйнаць. Теда’ хэбидя сайнорма’ похо’’ тэвына’’. Та’ мальӈгана ӈэрм’ тер’’ ӈока нито’ поӈгана ӈани’ сайнорӈаць, тяхасовна манзараць.

Время для чтения ~ 5 минут


Тюку ириеми ӈыхы похона торомдавась. Ӈули’’ нямбара вэсакось. Хахаяда по’ сямэй ява’’ ӈани’ хаедась. Ваде’’мыда нин юрыбю’’, мале танякуй похона иланда нямна паднадамзь. Нини’ тарем’ торомдэйнинзь.

…Нерни’ няна мале сян мальцятна’’ хасава’’ яда’’. Саӈоми ядциетанахандо’ ха’’мы’’. Ядбата ӈэда мэёвна ян’ ха’’морӈа’’. Ни хамбара’’. Пыдо’ нид минзь лаханакурӈа’’. Ядциетана’ вабцм’ сяхаӈгав’ сававна намдавэв. Хибя ӈэвамда манэ’’ман харва, еӈгами ӈарамдав. Нертеян’, пуня’ няндо’ сылыв’’. Ӈобкавамдо’ ненэся’ теневавэв, мале танякуна торомдавась. Няюндо’ вахалъяв’’:

— Сидда’’ нертедм’. Ӈодь варекани’ сидда’’ тэвадм’. Ядбата’’ тарси’’ мере’’мэда’’.

Нини’’ тэри мунзипой’’ сылыд’’. Мань тамна пэрӈав:

— Поӈгананда’’ ӈопой няхавамда’’ теневавэв. Яндо ириӈэ, ӈоб’’, сидя вадам’ мэць нини’ сян’ по’ тяхана торомдэйнинзи’? — сюнраха мальця таӈгам’ мэта, ядциетана вэсакон’ мадм’.

Мале танякуна Яндо Нензайчо Ямбович ирими лаханако ня’’ӈавась. Пыда ӈавнанда сайнорма’ похо’’на сайнорта’’ нита ед’ ӈарка таром’ ха’’врамбись. Ёрӈась. Сэхэ’’ яляха’’на манэ’’мэда ӈокась. Нюрте’’э’ тэри мунзи’’ сылы’’. Ӈамгэ’ пиркана ма:

— Ханя, ялям’ манэ’’мы ненэця’ лаханако ня’’мэда ӈани’ ӈока ӈэӈгу.

Хибя, ханяд ӈэвами намд’’махаданда, хар’’ни хэвняку ӈамдыни’. Лахарёмда ӈани’ вэрдада:

— Мэ’’мы’’ сэхэ’’ похов’’ юръито’ яӈгу. Тамальӈгана пэврёда илебей ненэцяӈэ мале хаядамзь. Сини ӈар’’, тамна нядни нюдя нини’’ ня халям’ пэрӈаваць. Поӈга’ ервӈэ тарадамзь. Яна’’ терхат тамальӈгана мале сян ненэця’’ма’’ сайнорманзь ханаць. Мань мяни терхат нисями хацядонзь хана’’. Пуна ты пэртяӈэ хаедонзь. Пыда сава ӈэвы ӈэбта, ӈани’ сайнорманзь ханаӈгудонзь.

Юрибей, Матюй Сале, Хальмер’’ Ваӈга, Евай Сале, Моӈгаляӈг, мал’ ёраць пэрмына’’. Теда’ таслаб’’, тикы ёни’’ поёдо’ саць хубта’’. Лабитари’’ тэводавы я’’ ни’’ ӈа’’. Ханяӈэхэна ядсетыва’’. Пибита ёрӈаваць. Ненэйвана ӈэрёй салаба и’’ тоена. Тобар’’ манэць ехэраваць. Ёр’’махад са’’нюй’’ пибина’’ тад екабана’’, ӈэна’’ ёльце лядторцеты’’. Ӈадьбяна’’ хабця’’ма’’ ӈока.

Лаханакуртаӈэ хэвхани’ ненэця’’ тэри нултаӈга’’. Ирими лакри’ лаволасетыдо’. Ханяӈы’’ тороват’’махадандо’, иримдо’ хуримна хонрамба пясетыдо’. Сидяӈэ хаё’’махадани’ лахарёми’ ӈани’ тидхалесетыв.

Та’ мальӈгана поӈгаха’’ни’ несавэй манзараванзь турцеты’’. Нюрте’’э’ тохоласетына’’, табедасетына’’. Пуна ӈока ӈэбто’, поӈга’ терӈэ ма’’ласетына’’. Ӈобкана мэб’’на’’, пыдо’ хасава’’ пирувна манзара нидо’ пирас’’. Ныхыкуидо’ тянё. Мято’ тер’’ таня’’. Ӈадьбято’ поӈгандо’ ервад тэра’’махадандо’ харто’ ёрцеты’’. Нядна’’ ни’’ хаюрцету’’. Харто’ поӈга’ терӈэ хэ’’мяхадандо’ таӈгамзетыва’’. Тарем’ манзара’’махадана’’ ӈавар’’ нормаком’ ня’’амсетыва’’. Нибат манзара’’, сит судеӈгу’’. Маня’’ поӈганана’’ тарем’ еремэва’’ яӈгусь. Луцина’’ ватодо’ са’’ӈась. Планм’ томдаба тарась. Тянюларэйн’ — вэнзерка манзаравэн’. Сидна’’ луца’’ маниесеты’’. Яханана’’ мале сян поӈга’ терваць. Мал’ ӈэбна’’ пэдавахад ехэраваць. Тамбирувнана’’ манзарасетыва’’, ӈанина’’ вынхалаӈгаць. Тарем’ хэвы ненэць’ маханда ни’ лясё ха’’амсеты’’. Маханда тэнако вэртерӈгасеты. Тоддо’ харвасеты. Мань сидя тарем’ лясэйваць. Ихинан’ теда’ ӈацекэхэв’’ сидна’’ пирувна манзара нидонзь пират’’. Пыдо’ пуняри’ са’’ӈа’’. Ныхым’ хаеваць. Тамальӈгана манзара ня’’мы’’ нини’’ мал’ яӈгу’’. Поӈгдандо’ ӈобӈэ хаидм’.

Ири нида тензебте’’махаданда саӈомда нядни хэвня мэда. Мальцянда ӈобам’ сера, ся’’амнанда ирхаледа. Ӈобада сидя сэвувна хая.

— Сэхэ’’ по’’ хэ’’мяхад ты пэртяӈэ таралъяваць. Ӈэсы’ ервдамзь. Ӈокханда тет ю’’ по’’ ямбан’ манзарадамзь. Нюни’’ вададм’. Мал’ тас ненэцяӈэ хаяць.

— Ӈате, ханяна мэн’? — луца панытана не ирихини’ манма. — Сит ӈули’’ пон’ пюва’’. Пыдар тюкона лаханакурмэн’.

Ири намдортада яӈгу. Лахарёмда’ тамна’ тяха’ пэрӈада:

— Теда’ мяни’ хэвм’ тамна вадав. Тэри ӈамдё ил’ яӈгу. Хардахаван’ пили’’ ха’’морӈадм’. Мяни’ тер’’ си’’ми ё’’ӈа’’. Таранакэдм’.

Ири иламда ваде’’манда ямбан’ мале сян’ мунзяламзеты. Пэдёдамда сававна нэкла’’махаданда лахарёмда ӈани’ пясетыда. Харто’ индо’ сер’ ха’’морта’’ сэвта хаял’’ мальцянда тюхуна тэцетыда.

Тарця лахарём’ ӈока по’’ тяхана Яндо Нензэйчо ириени ня мэ’’ӈанинзь. Сидя сян по’ тяхана ириеми яӈгумысь. Теда’ нюда манэ’’пани Яндо вэсакохона лаханакуртархадм’ ӈэсетыдм’. Нисяндо’ тотрев’ мал’ манзара’’.

Маня’’, я’ сяр’ ниня иленаӈэ, та’ мальӈгы’’ похо’’на манзаравы’’ ненэцие юрыбаб’’на’’ ни серос’’.

Автор: Марина Яр’ падвы


0

0

0

0

0

0



Темы