Ныланава’ яляхана | «Красный Север»
0°C

Няръяна Ӈэрм

Ныланава’ яляхана

Лабытнанги харадм’ ненэй вадавна Си’’ив Харвӈэ нюбе’’ӈава’’. Тикы нюмда хаби’’ вадахад паӈгады. Луца’’ падаркана сидя вадам’ ӈобт’ падвы’’ — ӈопой «лапыт» («си’’ив») няби «нангк» («харв»). Ӈадьбяна’’ маня’’, ненэй ненэцяӈэ тарем’ нюмдебива’’.

Время для чтения ~ 4 минуты


Теневана ненэцие’’ вадавна ӈавнанда тикы харад нюдя ӈэвы. Сянхав пя мядикохо’’на, ненэй мядикохо’’на ненэця’’ илевы’’. Теда’ невхы иле’’ми’’ Ямал’ тер’’ музейхана намда пиръядо’. Тикы’ хавна Вылпосл яха’ вархана едэй ныланава’ ям’ сертавы’’. «Коми деревня» нюбе’’ӈа. Невхы хардандо’ мядырмахана ӈа. 2023 похона та’ ямбан’ пя хардако мимбада’’ таняна манзараць. Мале сян хардаком’ сертавы’’. Ненэй мядикодо’ ӈани’ таня.

Ӈэрё’ някуна, салаба ханима’ сер’ ненэцие’’ е’’эмня манзара пэйдаць. Тамальӈгана мань таня’ хэсь нидамзь ерев’’. Лабытнанги Салехардаха’ помна сехэрэва’’ яӈгусь. Тандаярка’ ӈопой ныланава’ яляхана ӈацекыни’’ няць таня’ хэсь таслава’’.

Сидяӈг: Г.Кинчина’ тадтавы
Сидяӈг: Г.Кинчина’ тадтавы

Нердена харад’ мю’ тювана’’ сер’ ненэйвана невхы илам’ манэта то’’олхава’’. Ненэця’ ӈока ӈэвы. Мал’’ ӈысми’’ ембдяр мэ’’ӈа’’. Ӈамгэхэби помнандо’ тасламби’’. Поӈганандо’ теневана нями манэ’’ӈадм’. Тикы Егерь Нина Михайловна, Салехардахана ӈацекы хаби’’, ӈысми’’ вадан’ тохоламбада. Вадавнанда, тандая’ товы’’. Няць нида — сёётэй ненэця’’, «Обдорянка» ансамбль’ тер’’. Сидна’’ тотрев’ ныланава’ яляханандо’ тюкона мядомы’’. Сяхари’ ӈобт’ тэворпани’ етри’ илека ӈавэ вадецеты. Теда’ ӈани’ вадемандада танявы.

Сидяӈг: Г.Кинчина’ тадтавы
Сидяӈг: Г.Кинчина’ тадтавы

— Ӈавнанда хадами Мария Фёдоровна Рочева, харта еркаравнанда Витязева, тюку хардан’ манзараванда сер’ турмы. Почтам’ тэволанаӈэ таравы, Киеватхана илевы. Мужи’, Берёзово’, Салехард’ ёльцянд’ ӈэдалёрмы. Тэнзувнанда — ӈысма не. Мята тер’’ Архангельской областьхад тальня’ ямдавыд’’. Советской ила’ мальӈгана тыто’ е’’эмня тарем’ еремы’’. Харто’ вадавы тэкоцидо’ колхоз’ тэӈэ хэвы’’. Небянада, нисянада ӈопой ханм’ мэць Ямал’ ня’ ямданавы’’. Пыдо сито’ тотрев’ тамна ӈока мяд’ тер’’ товы’’. Тарем’ тюку яханана ӈысма тэнзм’ мэта’’ ты пэртя’’ иле пэвыд’’. Ӈобаӈгуна хадами Си’’ив Харв’ маркана мядоманда мальӈгана хаӈгурта не ӈацекэн’ ӈухуком’ ӈуда’ терӈэ мимы. Тикы’ пуд ӈацекэця саву’’мы. Хабця’ сита хаевы. Ненэся сянаконда янхад савумда пявакы, нивакы, ехэрадм’. Хадани ваде’’мым’ тев’ ёльцянд’ тенев. Тюку яля’ мань ӈобтикы хар’’ни сэдвы ӈухукоми Этнопарк’ манзаранаха’’ миӈадамзь. Ихинани хадани’ тотрев сава серм’ сертабадакэдм’. Тарця ӈухуком’ хусувэй ненэця’ сэда нида пират’’, хадами тарем’ лаханасеты: «Тюку’ то’’олха ӈухуком’ сэдван харвабат, пон тоходана тараӈгу». Мань ихинани манзетыдм’: «Ет’ ӈамгэда саӈговота, пиртавэ». Ӈармани сер’ вадида хамедэян, ненэся’’, ӈухуко’ ӈэва’ маликэця ӈодякохона падтамбада ӈэвы. Хадами тикым’ ваде’’мы.

Сидяӈг: Г.Кинчина’ тадтавы
Сидяӈг: Г.Кинчина’ тадтавы

Лахарёми’ тамна мэтаминзь, сидни’ пихид ӈани мядо манэ’’манзь нини’’ тёрде’’. Наӈэдя час’ ямбан’ манэ’’мэва’’ ӈока.

Ти’ тарем’ ӈопой ныланава’ ялява’’ хая. Пыдара’’ сяхари’ Си’’ив Харв март’ тэвбата’’, Ӈысми’’ хардакон’ ӈани’ хэида’’, маси’’ хуркахав ехэрана юнм’ намдаӈгуда’’, невхы илма’’ тензебтеӈгуда’’.

Автор: Г.Окотэтто’ падвы


2

0

0

0

0

0



Темы