Та’ ер’ яляхана | «Красный Север»
0°C

Няръяна Ӈэрм

Та’ ер’ яляхана

Хусувэй по’ пилю’’ иры’ нерденахана яна’’ тер’’ та’ ер’ ялям’ мэцеты’’. Ханяӈы яха’’на ӈули’’ ненадо. Тев’ ёльцянд’ тарця. Хэбидя яляндо’ нерцюна не’’ ӈацекыдо’ няць тохорманзь ядэрцеты’’. Сава похона мараӈга’’, лынзермя’’ вадёвы’’ ӈэб’’, толяндо’ ниня тад’ нерня’ етри’ ӈодидо’ танясеты’’.

Время для чтения ~ 4 минуты


Ты пэрти’’ ӈэсыхы’’на

Ты пэртя’’ теда’ ёльце тэтнава’ паӈодо’. Вымна тэхэ’’нато’ мято’ терсавэй’’ мюсерта’’ таӈгм’ ехэра’’. Тюку яля’ пиркана невхы иринадо’ та’ еркана хаӈоротвы ӈэбто’, ӈобтикы ӈаябаддамдо’ хабарцеты’’. Пи’ ямбан’ евы нядо’ тыда тэвраӈгу. Яля’ ер’ някуна ӈаябадӈэ тэдамдо’ яркаӈгу’’. Серокута сер’ хабартадо’. Хаӈоротаӈгу’’. Ӈэсы’ тер’’ мал’’ ӈаябарта’’. Хэхэ’’ ханадо’, лабтэйдо’ танябто’, хасава’’ тикыдо’ манэсарӈа’’. Не’’ мякнато’ яёл’’ манзаидо’ пэрӈа’’. Тэхэ’’на мэна’’ нина’’ тев’ ёльцяӈгана саць я’’авлада неняӈгадо’ хаця лановорӈа’’. Тарем’ ӈод’’ пилю’’ ирыхына ӈобтикы таӈгм’ ни’’ хоӈгу’’. Ӈопой талм’ нумгана пэдёдамдо’ нэкалпаӈгу’’.

Фото: Марина Яр
Фото: Марина Яр

Нядэна’’ ненэцие’’ илаӈгана

Ёрти’’ таӈоцяӈга’’на хэбидя яля’ ед’ ӈэсы’ тер’’ мер’ юркорӈа’’. Хасава’’ поӈгдо’ ватаванзь хан’’ӈа’’. Ихинандо’ ӈаябад’ халядамдо’ ня’’ма ена’’: «Тарця ненадо яляхана халя танябата тара!» Тикы’ ямбан’ не’’ мякнато’ ӈани’ хамеку’’. Еддамдо’ пиремби’’. Не ӈацекы’’ тольмдо’ ӈабтамби’’, сава ӈаврадо’ тюхулпи’’. «Ина’’ ӈыламна харвабцуна’’ ваде’’ӈава’’: «Ӈарка Нум’ вэсакова’’, нянд лаханава’’. Сидна’’ вэвако серкат лэтра’’, сяй’’, сава серт’ табеда’’». Ирива’’ хэхэ’ ханхад тэвравы есь ӈацекы’’, не’’ помна тярцетыда. Хусувэйна’’ ӈуданда тер танясеты. Тикына’’ тохоцян’ маноӈгая хэбидя пян’ сярсетына’’», — нюдя ӈэванда мальӈгэхэд теневанида ӈопой ненэй не тарем’ тензебтембида.

Пэ’’ тэл’’ няна

Приуральской районхана Пэ’’ тэл’’ нямна мюсерта’’ пилю’’ иры’ нябимдей яляхана ӈани’ ӈобт’ ма’’люрцеты’’. Хада Пэ’ хэвхана мале сян ӈэсы’ тер’’ «Та’ ер’ ялям’» ӈобкана ядабтамбасетыдо’. Тикы’ няю’ ӈахакуд хамекосеты’’. Ханзер’’ пирдырмамдо’ тасламбасеты’’. Сямянхат илека серто’ — тэхэ’’на нертеӈгось ӈэдалёрмадо’. Нерня’ ха’’амвы’’ нидо’ помнандо’ таславы’’ ӈуда’ тер ня’’амсеты’’. Ныхыдо’ хорпа ӈани’ хуркари’’ пирдырми сертабасеты’’. Ярколавахана, санар’’махана, ныхыдырмахана мэбетидо’ ӈока ӈэсеты’’. Пэ’’ тер’’ тикы яляндо’ пу’ няю’ янамбовна сыв мэлва’ ёто’ няю’ пяӈгудо’.

Фото: Марина Яр
Фото: Марина Яр

Хурка ӈавраха’’на нидо’ ӈавламбаӈгудо’

Нядэна’’ ненэця’’ толяндо’ нина тандая’ ватавы халя’ ӈаябад таняӈгу. Ӈодяндо’ таняб’’ — ӈодям’ ӈаворта’’. Тэхэна мэна’’ нина’’ ты’ ӈаябадм’ сертаӈгу’’. Сава ӈаврадо’ мал’ толь’ ни’ мэӈгудо’. Ӈамза’ евэй, пиревы ӈамза, халя’ евэй, тиребя’’, мыд’’, пиревы, талтавы халя’’, ябцвы’’ леска’’, нянь’’ ӈэдакы’’, лапкахад тэмдавы’’ ӈамнялада’’ ӈавар’’.

Невхы илаӈгад теневана’’ табекуна’’

Ӈарка ненэця’’ манзеты’’: «Ялянда ер’ ёльцянд’ таӈы ялэна’’ мэ’’ӈава’’, яля’ ер’ пуд нума’’ ӈэрёйнда няю’ пяӈгуда. Таӈы ялэна’’ пуданакохона, яля’ еркана тольм’ ӈабта тара. Тикаханана’’ ила’ няю’ ӈэда хэхэна’’ ӈавлаӈгува’’. Нум’ вэсако илна’’ хурка ӈэвам’ харта таслаӈгуда. Манднив’’: «Нюни’’ иландо’ сава ӈэвы». Ханяӈэхэна маси’’, несэяркавна манэ’’тада: «Вэваркавна илевы’’, няда таравы’’».

Ненэй манзаи хэбидя яляхана сертаба ни тара’’. Не’’ ни’’ сэдора’’, хасава’’ яёл’’ серодо’ манзая’’ӈа’’. Ӈацекы’’ хаданадо’, небянадо’ няць мараӈгадамдо’, лынзермядамдо’ ма’’ламби’’.

Автор: Галина Окотэтто’ падвы


0

0

0

0

0

0



Темы