Ханты ясңев, уӆапсаев еӆӆы туты энамты айӆат ёх | «Красный Север»
0°C

Лух Авт

Ханты ясңев, уӆапсаев еӆӆы туты энамты айӆат ёх

Там порайн энамты ёх кеша архорпи уйтантопсайт, форумат, фестивалят верӆайт. Кашң порайн симась тахаята ар айӆат ёх ёхтыӆыйӆ. Хой утаӆтыты, хой ӆэсятам проектӆаӆ альты, хой па энамты ёх утаӆтаты. Там лопасан «Российский Север» форума ёхтыӆыйм ханты энамты хоятат эӆты потрэм туӆэм.


Охаль, ханты уӆапса еӆӆы туты питаӆ

Михаил Яркин Ёмвош округ Суматвош эӆты ёхтыӆыйс. Ӆув эӆтэӆ потартас: «Ма асем охаль, аңкем ханты, рутӆаӆ Овкурт эӆты. Ёмвош муван Яркин опрась нэм охалята ӆуңтасаӆ. Яркин рутат Верхний Нарыкаран усат. Ин ныкӆы касаӆсат.

Ашкуӆа етшамем юпийн, автослесаря утаӆтысам. Ин «Газпроман» рупитӆам, вахта сирн яңхӆам. Ин нын округева Бованенковской тахая китсаюв.

Ёмвош округеван ханты хоятат ураңан архорпи уйтантопсайт манӆат. Кашң таӆ «Шесталовский уйтантопсайт» верӆайт, опеман тохи вохиӆысайм. Си уйтантопса, ёхтыӆыйм хоятат сама сикем хойсат. Си пора эӆты рутӆам рутат эӆты ханшты питсам, хота усат, муй версат. Охаль ясңем утаӆтыты, аңкем-асем уӆапсайӆаӆ эӆты инсясты, монсят, арат акатты утсиӆам.

Пулңават воша кимет пуш ёхтыӆыӆам. Аңкем рутат, ӆухасӆам тата уӆӆат. Энамты ёх ёхтыӆыйм уйтантопсайн рут ясаң харан усам. Яӆап ӆухсат уятсам, хун ёхи ёхатӆам, рупатаем еӆӆы туӆэм, охаль, ханты ясңем утаӆтыты питӆам».

Ин «Газпроман» рупитӆам, вахта сирн яңхӆам. Ин нын округева Бованенковской тахая китсаюв. Хор: Альбина Тырлина.
Ин «Газпроман» рупитӆам, вахта сирн яңхӆам. Ин нын округева Бованенковской тахая китсаюв. Хор: Альбина Тырлина.

Сама хойты ям рупата тайӆам

Елена Лаптандер (Анагуричи) Овкурт эӆты ёхтыӆыйс. Сикем каркам, потраң эвие. Ашкуӆа няврэмат па энамты ёх семьяйт пиӆан рупитаӆ. Сит эӆты каматса ясаң верас: «Ма хоӆна «Северная панорама» Ӆорвош районан этӆыты газетая Овкурт уӆапсайт эӆты потрат русь ясаңан ханшӆам. Ма нумастэман, ма шеңк ям рупата тайӆам. Ма симась хоят, йи вер хув верты ант верытӆам, кашң порайн моӆты яӆап от мосаӆ.

Няврэмат па энамты ёх семьяйт пиӆан рупитман, архорпи каш ӆэсятӆув, шукащты, аңкет-асет йинсьты семьяйн няврэмат пиӆан рупитӆув, проектат грант сирн ӆэсятӆув, конкурсатан касӆув. Няврэмат пиӆан ашкуӆайн мастер-классат верӆув.

Си уйтантопсая питты ураңан, нёхты хор китыӆысам. Тый утаӆтыты ёхтыӆысам. Потрат ханшты ма нэмоӆты тахайн ант утаӆтысам. Сишан тата ханшты, хор, нёхты хор ӆэсятты харан усам, симась хоятат пиӆан уйтантысам па рупитсам.

Хун симась тахайн уӆӆан, ар яӆап от хуӆӆан, вантӆан, муй наң хорпи энамты ёх ӆув уӆты тахайӆаӆан верӆат. Хун ёхи манӆан, мохты вантам отэн ӆэсятты, этаӆтыты, няврэмата па энамты ёх семьяята этаӆтаты ӆытӆайн. Муя ма тата утаӆтасайм, ёӆан верты питӆам».

Ханты ясңем утаӆтыты ӆытӆайм

Илья Ребась Мужи вошан уӆ, Ханты-Мужийн «Живун» Природно-этнографической парк-музейн рупитаӆ. Каматса ясаң ястас: «Ма оӆаң пуш симась тахая ёхтыӆысам, арпелак районан манты уйтантопсаятан усам. Кашң таӆ районэван «Наше время» энамты ёх форум верӆа. Ӆорвош район, округ эӆты няврэмат ёхтыӆыӆат. Хасям таӆан Ёмвош округ па па тахайт эӆты хоятат усат. Там уйтантопсайн ма рут ясаң харан рупитсам. Еӆӆы ханты ясңем утаӆтыты па еӆӆы туты утсиӆам, словарь нэпек ӆэсятты. Хоты йи ясаң па ясаңан потарты хоятат потартӆат, нэпека ханшӆаӆӆам».

Кашң таӆ симась уйтантопсая аршак ханты няврэмат ёхтыӆыты питсат, номасан тайты верӆаӆ эӆты потарӆат. Сит шеңк ям, хун хуӆӆан, муй ӆув ӆэсятты ӆытӆайт. Ай куртатан энамты ёх уӆапса яма, осьхуля манты ураңан, ӆувиӆаӆа си симась тахаята яңхты мосаӆ, утаӆтыты, ӆув уӆты тахайӆаӆан верты утсяты верӆаӆ эӆты потарты па этаӆтаты.

Кашң таӆ симась уйтантопсая аршак ханты няврэмат ёхтыӆыты питсат. Хор: Альбина Тырлина.
Кашң таӆ симась уйтантопсая аршак ханты няврэмат ёхтыӆыты питсат. Хор: Альбина Тырлина.

Альбина Тырлина ханшам потар


1

0

0

0

0

0



Темы