«Ясңем ищипа хуӆӆа…» – кимет ятаӆ | «Красный Север»
0°C

Лух Авт

«Ясңем ищипа хуӆӆа…» – кимет ятаӆ

Ун кер тыӆащ хуӆамхощъяңмет хатаӆан Пулңават нэпек ӆуңатты хотан «И всё-таки услышат голос мой…» яңмет уйтантопса манас, Прокопий Ермолаевич Салтыков кащтаса. Уӆмаӆ хуват, там пуш ӆуӆан, ӆув ярсот таӆа йис.


«Сюсет авт ӆапат урт» газетая Г.П. Кельчинан поныӆыса. Хор: Зоя Куртямова.
«Сюсет авт ӆапат урт» газетая Г.П. Кельчинан поныӆыса. Хор: Зоя Куртямова.

Сэма питам хатӆаӆ кеша мойӆапсайн версэв

Татьяна Власовна Гостюхина 1994-мет таӆан «Ямал» телерадиокомпанияйн рупитты питмаӆан, Прокопий Ермолаевич хутъяң таӆа йис. Сэма питам хатӆаӆ кеша рупитты мохиӆаӆ номас понтсат мойӆапсайн ӆувеӆ верты: «Овс муван уӆты хоята муй мосаӆ? Ӆув хуӆ па вой веӆпасӆаты яңхаӆ, хошам свитеран мойӆаӆэв. Мойӆаптаты ёхатмеван Прокопий Ермолаевич еша хоӆ еӆэмас, туп сэмӆаӆ хуват ныса, амтас, ӆавӆасас, ант ёрэмаса.

«Ма «Салехард. Воспоминания» ӆуңатты нэпека потрат акатмем порайн, округ санитарно-гигиенической лабораторияйн кущая уӆам Вера Александровна Фёдорова пиӆан уйтантысам. Ӆув Прокопий Ермолаевич ийимеӆ пиӆан рупитас. Щи книга ӆыпийн тамиты ханшман уӆ: «Прокопий Ермолаевич шеңк вана ант уятсэм, ийимеӆ пиӆан яха рупитсаман па няврэмӆаман йи классан утаӆтысңан. Рита имеӆ ям нэ ус, рупатайӆ яма уйтсаӆӆы па сора версаӆӆы, нэмоӆты порайн партты ант мосас, рупитты тахайӆ сыстама тайсаӆӆы, рущ ясаңан яма потарты хошас, нулама полащ ант тутӆыйс. Муй арат яха рупитсаман, нэмоӆты порайн лявта ант питыӆысман, шеңк ям хоят ус», — Татьяна Власовна ястас.

Рупатайӆ «Север» журнала понтса

«Хотэм эӆты ким эттэман, кимет хотвоӆ ныса. Ма ванттэман ханты ики щита уӆ. Щутщаты хатӆатан рущ ӆухасӆаӆ ӆув хощайӆ ёхатӆат па ёх веӆпасӆаты актащӆат. Иса нумассам, амуй щиран ӆухса уӆӆат? Радио рупатая ёхатмеман, Прокопий Ермолаевич ӆухас икеӆ Юрий Андреевич Кукевич воӆӆы ма кущаема ус. Прокопий Ермолаевич па щи порайн пенсияя манман ус. Нэмаӆ туп хуӆӆыӆэм, нумастэман ахой щит, иса ям ясаңан нумӆа. Имоӆты хатӆ, хот пуңӆэман уӆты ханты икем ма хощаем рупатая ёхтас. Пуңаӆта ванттэман, там рупатайн воӆӆы ӆув щи куща ху. Кашң хоятан уятӆа, кашң хоят уща вераӆ, уӆапсайӆ эӆты инщасӆа. Щиты мин уйтатсаман. Пора хащам юпийн, рупата щирн ӆув хощайӆ ёхи яңхсам, ар пуш ӆув пиӆэӆан потартыӆысам.

Ипуш па ӆув муң хощаев ёхтас. Нэмоӆты порайн щиты ӆувеӆ ант вантысэм. Сора ёхи ӆоңас, аматман мин пеӆаеман потартаӆ: «Зина, Макар ма нынан мойӆапсайн тусӆам. «Север» журнал ӆыпийн рупатаем понтса. «Тэкаң ики ар» ханты ясаң эӆты рущ ясңа толмащсэм». — Рупитмаӆ порайн нэмоӆты ант потартас, хун рупатайӆ етшас, веӆщи ястас. Мин па ӆув пиӆэӆан аматсаман, ӆыпев арийӆ, щи ӆоват щи ям айкеӆан тусайман. Прокопий Ермолаевич ар ханшам рупата тайс. Уӆмаӆ порайн «Самем арийӆ» па «Мурхи сун» кат ай сборник туп этсаңан. Ма номас тайӆам, рупатайӆаӆ яха акатты па яӆпа ӆуңатты нэпекан эсаӆты. Нётты хоят туп мосаӆ. Муң ант ки верӆэв, хойн верӆа. Ханты мир хоятӆув мет такан муңев мосӆат», — Зинаида Викторовна Лонгортова ястас.

Ӆыпем мет тащаңа па щуняңа йиӆ

Татьяна Владимировна Завальная ОГТРК «Ямал — Регион» хося 1998-мет таӆан рупитты ёхтас. «Высокая проба» рубрика тувмаӆан, Нина Михайловна Егерь утаӆтыты няврэмӆаӆ пиӆан Л.В. Лапцуй, Р.П. Ругин, П.Е. Салтыков ӆуңтарат ӆуңатты па ханшты студияя ёхтыӆыйс. Прокопий Ермолаевич ханшам ӆуңтарӆаӆ эӆты ӆув щи порайн веӆщи хуӆас. «Там ван, сорнең ӆуңтарыет китайской муй па японской ӆуңтарат хорпет. Уӆтыйн, щиты, Хаӆа мув пелак ханшты хоятат ханшӆат», — Татьяна Владимировна ястас. — Прокопий Ермолаевич ӆуңтарат ӆуңаттэман, ӆыпем мет тащаңа па щуняңа йиӆ. Щи ӆоват щи ям хоятые уӆмаӆ. Манэм щикем щаль, уӆмаӆ порайн муя ма ӆувеӆ ант уятсэм.

Уӆтэв хуват иса нумӆэв

Питӆор куртан Зинаида Викторовна Лонгортова ханшам нэпекаӆ «Араң, монщаң, потраң ёх» вантопса верам порайн, каш верты хотан ма Валентина Семёновна Родямова пиӆан уйтантысам. Ӆув уӆтаӆ хуват иса Питӆор куртан уӆ. Хольмаң моӆтас таӆ ай няврэмат хатӆ сыс шавиты хотан рупитас. Мет оӆңа сохат пусас, щаӆта завхоза, юхат утаӆтымаӆ юпийн, хус моӆтас таӆ воспитателя ус. Ин пенсияйн уӆ. Ма ӆувеӆ инщассэм: «Там яӆпа этам ӆуңатты нэпекан хой уятты хоятэн эӆты ханшман уӆ?»

«Там нэпекан Прокопий Ермолаевич Салтыков ханшам ӆуңтарӆаӆ понман уӆӆат. Ӆув ванта, ханты мир хоятат кутан, ищи ханшты хоята ус. Еӆпи муң хощаев воспитателя рупитас, шеңк самаң хоят ус. Каникулы порайн, ёхи вутэван, ащем Прокопий Ермолаевич пиӆан потрэмитаӆ юпийн муң пеӆаев ястыйӆ: «Щи хоятэн шеңк аяӆтае, тусаңа потартаӆ. Ястам ясаңӆаӆ оша понман тайты мосаӆ».

Интернатан уӆты няврэмат иса ӆувеӆ хуӆантсат. Нэмоӆты порайн такан ант увас, ликащман ант потартас. Ястатаӆн, няврэмат мохты ӆувеӆ хуӆмаӆэӆ. Катра пора няврэмат ун хоят пеӆа хуӆантман усат. Муң щи порайн, ашкуӆая вуймеван, рущ ясаңан ант хошсув, иса ханты ясаңан потартсув. Ӆув муңев ханты ясаң хуват рущ ясңа утаӆтасӆы. Муң ӆувеӆ шеңк мосмаңа тайсэв. Уӆтэв хуват иса нумӆэв».

Уӆтэв хуват иса нумӆэв. Хор: Зоя Куртямова.
Уӆтэв хуват иса нумӆэв. Хор: Зоя Куртямова.

Зоя Куртямова ханшам потар


1

0

0

0

0

0



Темы