Ляль порайна сэмна питам нэ | «Красный Север»
0°C

Лух Авт

Ляль порайна сэмна питам нэ

Там потарна ма нынан Галина Ячавна Худи (Климова) пущщи лаваӆта ӆытӆам Зелёный Яр эваӆт. Ӆув Пугор похална семна питас, ляль манам 1944-мет таӆна. Алаӊна Паӆвосна онтыда тотлиса. Щиӆта Ярна ашкоӆа верам юпина, йиӆаптан алаӊмет классна аматса па ниӆмет класс моса Зелёный Яр ашкоӆайна онтыйс. Ниӆ класс етсамаӆна, мули ниӆхощъёӊ таӆаӆӆы йита питас. Охсаркайна интернат щи порайна антам ос. Хой ветмет классна манта ӆытӆ кепа, тотлисайт па топ немоса хол вута ант веритсайт, парта па Яр пеӆа ёхтаптасайт. Щиты щикинща па нэматтыт онттымаӆ антам.


Онттыдэв эваӆт, ропытты пеӆа питсу

Галина Ячавна энамты вераӆ эваӆт щиты лаваӆ: «Щиты онтыдэв эваӆт, мули ропытты пеӆа питсу. Ма ях соӊтам пиӆна напатта хастасайм. Канащ похал пеӆа Асна тотлисаю. Щи порайна напатты хапӆу итта мотор хапӆу эваӆт айсакат, мотор антам. «Зид» моторат 1964-мет таӆ кемна топ этсат, щи моса иёлты лавалман наптаӆта яӊхсу. Моторат этты алаӊнасак па катьратна лещатсаю, ёрӆаӆ хос ос. Мала кем нэӊху напатӆ, катер йиӆ па вуты туӆайт, ниӆ, маса ветлем хап йи юпина йирӆайт па таӆӆайт.

Ватаӊ порайна парсат тайсув. Юх сохлан па парсан щита йирман ол, ват антам ки, иӆ пайтӆэн. Хатан щирна манты ки ват ол, нох сохлэн па ищи мотор иты манӆан, топ севас тайӆан. Хув антам, па похланна ёхатӆан».

Ӆуӊан аӆ амасты ком антам, рэх акатта масӆ. Хор: Вера Лонгортова
Ӆуӊан аӆ амасты ком антам, рэх акатта масӆ. Хор: Вера Лонгортова

Ныӊ нявремат пам севарта понӆаю

Щиӆта щита наптаӆӆат, наптаӆӆат па Пуӆ ёханна, сусн хуӆ эттаӆна, катьратна ӆэӆӆайт па парта мувеӆна туӆайт. Хоты Ярна сусн Галина Ячавна пиӆӆаӆ пиӆна ропытас, камантсы ясаӊ ястас: «Муӊ па ныӊ нявремат пам севарта понӆаю. Щи порайтна нематтытна ант инщисӆайн, камн таӆан ат ол вуӆ нэӊхэт пиӆна ропытта аматӆаю. Арат ки осу, ӆатӆ бригадайт хуват локки яваллаю. Муӊ ант вериттытат, пам севарта холна хонт хасӆу, вуӆ нэӊхэтна онттаӆаю. Ма щи порайна «Чахли» пеӆа китсайм, ёӊкем хатӆ хоты маса ант хассам, щи юпина хоты мохты онтӆасам. Ар пелак орна оллу, похал эӆты нэматтыт антам. Топ мус постытат, лав савитытат, ант вериттытат Ярна хыщӆат.

Палаткайт, хойтат ор хат сохлат па «Чахлина» щиты оллу. И лав тайсу щита. Пам аӆта отча щёкат ос, щи лавна сэӊк нятсаю, консак ос.

Ланщ питты маса пам севарӆу. Памӆу акатӆаӆу па Яр пеӆа таӆлиӆӆу. Щи порайна мули хут ёрпи «Зидат» этсат. Щита сарам памат ӆэӆӆайт па возчикатна мус хат пеӆа таӆлиӆайт.

Хутхощъёӊ таӆамми ювмаӆна, мули щирамна так ватна пон ласката онтӆасам, нох лайӆам сэвас эӆты щиты пон ласкаӆам».

Хиӆыӆаӆ иёлты ӆув пиӆэӆна, монщ холантман, ар ариман пора сара манӆ. Хор: Вера Лонгортова
Хиӆыӆаӆ иёлты ӆув пиӆэӆна, монщ холантман, ар ариман пора сара манӆ. Хор: Вера Лонгортова

Нэпекна онтсам па хансанта питсам

Галина лапатхощъёӊ таӆа ювмаӆна, утхота ропытта вуса. Ниӆ таӆа-ӆуӊа нэпек хастытты ропытас: «Ямас ӆуӊатта онтӆатэм ораӊна, артан нэпек ӆуӊатта мастаӆ. Рущат эваӆт артан нэпек вуӆам. Отча хатна амастэмна такан ӆуӊатта партсайм, щи порайна лавӆат, ясӊан мастаӆэн, мала лавӆан па ямас мастата питӆан. Рущ ясаӊна ямас потарта питӆан. Нэпекна щиты онтсам па хансанта питсам».

Утхота ропытам таӆӆаӆ. Хор: Вера Лонгортова
Утхота ропытам таӆӆаӆ. Хор: Вера Лонгортова

Щёкат оӆлиӆыйӆ, кон оӆлиӆыйӆ, щиты щи ропытӆув

Хольмаӊ пеӆа кат таӆаӆӆы ювмаӆна, ях хоща манас, хут няврем тайс. Олапсэль эӆты лавас: «Щёкат оӆлиӆыйӆ, кон оӆлиӆыйӆ, ӆытыт антам, щиты щи ропытӆув. Охлув сымаӆ. Ӆуӊ сыс хуӆ веӆта па рэх ванщта тай похална яӊхсу. Соӊх верӆу, хуӆ салаӆаӆу, хуӆ вой паӆӆу, щиты щи оллу.

Аратэӆна ропытты таӆӆам холъёӊ еса антам, вет ропытты таӆам ант мощатсайт. Охсарка архив ӆывам порайна щита щи тапсат, ма па ант кассаӆам. Ар ропытмем ораӊна «Ветеран труда» удостоверенина мийӆысайм. Няврэмӆам ямас энмаӆмем ораӊна меваӆ посатна юкантсайм — кат «Медаль материнства» па йи орден «Материнская слава».

Галина Худи ар монщ ощӆ. Энамты нявремат эӆты монщиӆыйс. Щи монщат Оксана Петровна Русмиленко нэпек эӆты верыӆысайт, нэмаӆ «Сказки северной земли».

Вера Лонгортова хансам потар


4

0

0

0

0

0



Темы