Ун вошан ханты ясңеӆ ищипа ант ёрэмаӆэӆ | «Красный Север»
0°C

Лух Авт

Ун вошан ханты ясңеӆ ищипа ант ёрэмаӆэӆ

Там пуш яң таӆа йиӆ, хоты Зоя Степановна Рябчикова Институт народов Севера хоща няврэмат ханты ясңа утаӆтаӆ. Ӆув уральской ясаң кафедрайн доцента уӆ. Шоши няврэмӆув пиӆан рупитаӆ.


Хоты там хатӆатан верат манӆат, няврэмат хоты утаӆтыӆат — щит эӆты потарсаман.

– Муң Иститутэван ясаң утаӆтыты щиран хуӆам кафедра уӆ: уральской, алтайской па палеоазитской. Уральской кафедрайн хут рут ясаң утаӆтаты рахаӆ: ханты, охаль, ур, селькуп, саамской па вепской.

Ма 1980-1985-мет таӆатан тата утаӆтымем порайн, няврэмат ханты ясаң шеңк яма уйтсэӆ. Йи урок ус — ханты ясаң. Ин па иса лакки таӆса: фонетика, практика фонетика щиран, лекция фонетика атэӆ… Щит ищи ям вер. Няврэмата кеншак.

– Хащам таӆатан там Институтан па таӆат пиӆан артаӆаман ханты няврэм аршак утаӆтыйӆ?

– Оӆаңмет-няӆмет курсан ясаң утаӆтыты няврэм шеңк шимаӆ. Куш муй мир ат уӆ, ясаң пирыйӆ. Хус ясаң эӆты пирыты рахаӆ. Ханты ясаң уйтты хоятӆув Ямал па Югра эӆты тата утаӆтыӆат. Ӆув ясңеӆ яма уйтӆэӆ, моштаӆэӆ. Шеңк туса потарты хоят йи шимӆа йиӆ. Хускем хоят туп утаӆтаӆ. Щи кеша нэпек па антом. Ям ус ки, хун щи кеша хоятат актащсат па авторской группа версат.

Финно-угорской конференцияйт уӆты порайн ма иса яңхиӆыӆам, вантӆам, хоты сахат рупатайт манӆат ясаң шавиты веран. Студентат эӆты специалистат ӆэщатӆам. Щишан ӆувиӆаӆ утаӆтаты ураңан личной архив эӆты мосты потрат вуӆам.

Няврэмат иса ар хорпет. Ай куртат эӆты ёхтам няврэмат шеңк яма уӆапса щирэӆ, ясңеӆ уйтӆэӆ. Ӆаңхатэӆ ураңан ишактыя иса мосаӆ, ант рахаӆ няврэма ястаты, щит па щиран ястаты мосаӆ. Няврэмат потарты тумпийн яма ханшты верэӆ уӆ. Щи тумпийн ар соваӆ ищи уйтты верэӆ уӆ.

– Па мир няврэмат ӆаңхаман ясаң утаӆтыты яңхӆат муй антом?

– Ханты мир ясаң ӆув самеӆа рахас ки — ӆув ӆаңхаман яңхӆат. Дипломной рупатайт ханшӆат, щит шеңк ям. Ханты мир уӆапса умащӆыман тайӆэӆ. Муй хорпи ӆуматты сохат, анат-сунат муң хощаев уӆӆат, хоты айӆӆыӆайт — ӆувиӆаӆа иса умащ.

Ай куртат эӆты ёхтам няврэмат шеңк яма уӆапса щирэӆ, ясңеӆ уйтӆэӆ. Хор: Зоя Рябчикова.
Ай куртат эӆты ёхтам няврэмат шеңк яма уӆапса щирэӆ, ясңеӆ уйтӆэӆ. Хор: Зоя Рябчикова.

– Институт народов Севера етшатэӆ юпийн, рупитты ӆув хоӆта манӆат?

– Арпелак няврэмат ӆув вошӆаӆа-куртӆаӆа ёхи манӆат, щита рупитӆат. Договор щиран ястантыман уӆӆат. Ма ӆувиӆаӆ утаӆтаӆӆам, хоты ох шитты рахаӆ. Грант шитты ураңан, нэпекат туңа щира ханшты хошты мосаӆ.

– Магистратурайн няврэмат еӆӆы утаӆтыӆат?

– Уӆӆат няврэмат, хой кат таӆ сыс магистратурайн утаӆтыман, пирыйм вераӆ патэӆ унты туӆӆы. Хонна рахаӆ вуты па артаӆаты, муй щиран муң хощаев па па мират хоща хоят ӆавантыты пасан сура вохӆа. Муң хощаев ар вер утаӆтыты рахаӆ. Ханты мир уӆапса шеңк умащ. Утаӆтыты щиран патэӆ ант ёхатаӆ.

– Пумащипа, верам ясңен ураңан! Еӆӆы хатӆатан нын хощайн па аршак няврэм утаӆтыты ат ёхатаӆ.

Аллина Тоярова ханшам потар


1

0

0

0

0

0



Темы