Няръяна Ӈэрм
Ӈобˮ мядʼ терˮ
Маняˮ ӈэрмʼ терӈэ мядʼ терˮ нинаˮ илнаˮ паӈгӈэ мэˮэйнаˮ. Хусувэй яʼ сармикˮ, нувʼ сармикˮ еˮэмнянда таславы пеляда таня. Тикы нямда хоˮмахаданда паӈгода сиˮив таркаӈэ ханӈаˮ — таремʼ мядʼ терˮ ӈадиберӈаˮ. Ненэй ненэцяӈэ мяˮнаˮ терˮ ӈока ӈэсетыˮ. Невхы илаӈгад тарця ватомʼ нёдаваˮ.
Тедаʼ Окотэттоʼ мядʼ терˮ нямна паднадмʼ. Пилиˮ нерде неʼ нюмдя торомдадамзь. Сяхаӈгавʼ ӈобкана тохолкурӈанинзь. Нердеʼ манэˮмани мальӈгана ӈулиˮ янаӈэ, харбё ненэцяӈэ таславась. Ихинани мадамзь, ёльце пяныˮмана иландʼ табедавы ӈэрха. Саӈоми сиˮми нивысь неˮэльтеˮ, ненэсяри тарця ӈэвысь. Тохолкурпата ваˮлёйсь, хэвхананда мэнаˮ нида нянда енаць. Хахаяда яляʼ небямда торомдадамзь. Нюмда Светлана Ходевна Окотэтто ӈэвысь. Тедаʼ Ӈыдʼ хардахана иле. Маниʼ иланда, мята терˮ нямна лахарёмиʼ ямбась.
— Мань сэвниʼ тяхад Няданги иринаниˮ, хадананиˮ ты пэртяӈэ тараць. Мякнанаˮ небями татысь. Нисяни нюда ӈокась, мяˮмаˮ ӈацекэхэт панцеты. Нареʼ хардахана тохолкурӈадамзь, школами малеˮмяхадани Салехарданʼ тохолко хэсь таславась. Падрониˮ мале ӈэдарэйнась. Сававна школахана тохолковани еˮэмня сиˮми экзаменсипойˮ няˮмаць. Нюниˮ нисямʼ ӈахана тевавась. Тохолко хэвани еˮэйӈэ, сельбяʼ няна ӈэвта сиˮми ханась, таремʼ ӈобкана иле пэйнинзь. Пыда харта Ямальской районхад товысь, ӈавнанда евако ӈацекэсь, сояˮмида вадавэдонзь. Тидянда няʼ сава иландамдиʼ пюсь яханаˮ илеванзь товэхэнзь. Таремʼ вэсакоми ӈаниʼ Надымской район терӈэ хаясь.
Нердена нюми юкад вата сиднтет похонани соясь. Ӈобкана сиднтет нюмʼ ходамзь, тикыниˮ хавна евакоӈэ хаёвы вэсакони перенясʼ нюмʼ ваданинзь. Ханавани мальӈгана няхарˮ подась. Нюдя нюниˮ несэй ненэця ню ӈэвамда тамна ехэрадонзь. Тедаʼ нюда сиˮми хадаӈэ вадеˮӈаˮ. Матˮ не нюми, сидя хасава нюмиʼ мале ӈарка ненэцяˮ. Хартоʼ мядʼ терсавэйˮ, нюсавэйˮ, хартоʼ иламʼ мэˮӈаˮ — манзараˮ. Малˮ ӈэбтоʼ тохолкурць ӈэдарамбинась — лекараӈэ, ӈацекы тохоламбадаӈэ тараˮ. Ӈопой нюримиʼ выӈгана тыда пэрӈа.
Пуна лахарёхомиʼ не нюда, Галина пяда.
— Небянаˮ медальда таняˮ. Ӈацекы ӈэванаˮ мальӈгана манэˮсарцетынаˮ.
— Медаляда сиддаˮ иландʼ табедамбаванда еˮэмня няˮамвыда?
— Ханяʼ. Тэриʼ тарця ӈэвэхэʼ ӈэбˮтиʼ, нюӈэ ненэцяӈэ ниваць хантˮ. Тэриʼ яляʼ сэвримʼ маниˮеванзь сиднаˮ вунися сояˮ. Маняˮ тамнаʼ тяхаʼ ӈаниʼ нюнаˮ едʼ таромʼ хаˮаврамбабанаˮ сероˮӈа. Пыда ханзерˮ ӈавнанда небяда сидта тохоламбавы, таремʼ сиднаˮ табедамби. Нянда сыраць ӈаниʼ харˮна нюнаˮ нернякуʼ тидхалембинаˮ. Манзетыˮ, мядʼ терˮ ӈарка нидоʼ ханзерˮ табедавыˮ ӈэӈгуˮ, нюдядоʼ няхатоʼ сыраць ӈаниʼ тарцяˮ ӈэӈгуˮ. Нюдяӈэ ӈарка нябакохоюнаˮ сиднаˮ лэтамбасетыхыʼ, помнандиʼ сиднаˮ тярпасетыхыʼ. Тоня — ӈацекыда таславыць, Лена — ӈаниʼ. Ӈахат нюдя ӈэванаˮ мальӈгана ӈацянаˮ ныланабˮ, хибяхарт ни тюрыцетуˮ. Мядʼ хэвхана сянакурпанаˮ ӈани тарцява ӈэсетываˮ. Небяханаˮ, нисяханаˮ ӈокбарт вэва вадамʼ нисетываˮ мэсˮ. Помнана ниваˮ тэдорцетуˮ. Не ӈацекынаˮ мядʼ манзаямʼ пэрӈаць. Хасаваˮ — нисямдоʼ нядабасетыˮ. Школахана мэбˮнана ӈарка нинаˮ нюдяко папанадоʼ лэтрамбасетыˮ: «Сисавэй имбытакаˮна вуниˮ ядэртˮ, мэта ӈамгэдоʼ тас ӈэӈгува». Ӈобкарт вэвавна тохолкуртаваˮ яӈгусь. Мякнанаˮ хадаваˮ, ириваˮ яӈгусь. Сиднаˮ небяваˮ, нисяваˮ иландʼ табедамбихинзь. Тедаʼ малˮ ӈарка ненэцяӈэ хэбˮнаˮ ӈодˮ, нинаˮ ядабтававаˮ, ӈобтʼ тэвормаваˮ ненадо яляраха ӈэсеты. Хусувэй таʼ «Таʼ еръй» яляхана Сандибе яхаʼ хэвхы ея мяканаˮ тэвсетываˮ. Нянанаˮ тикы ялямʼ ядабтамбаванаˮ хавна мянаˮ терˮ нинаˮ манэˮмаваˮ сава. Ӈарка тольваˮ пинʼ мэсетываˮ. Тикахана Окотэттоʼ мядʼ терӈэ лаханакурцетываˮ. Невхы сидяӈганаˮ манэˮсарцетываˮ. Небянаˮ хэвхана нюдякоӈэ хантархаваˮ ӈэсетываˮ. Нисяваˮ тензебтесетываˮ. Ӈацекы ӈэваваˮ ивхалцетываˮ. Ӈацяваˮ пэдава ненэцянзь. Маняˮ мянаˮ терˮ выӈгана хусувэй ӈамгэдаˮ нерденаӈэ ӈадимзеты. Мерета буранмʼ ӈаниʼ нерденаӈэ тэмдаваць. Вадада мадабада нись ӈаˮ. Ӈопой яхана сяхаӈгартʼ ни ӈамдёсетуˮ. Тэри мэсь нидась пирасˮ. Хусувэй таросяда ӈамгэ ӈудахата тэвˮмахаданда ӈамгэхэв таранаӈэ хэсеты. Мамаваˮ ӈамгэри тарцямʼ вэнзерка сертабˮнанаˮ, ни тёрыцетуˮ. Янамборкавна, пяныˮмана, харта ватовнанда сиднаˮ табедамбасеты. Пыдиʼ етриʼ нидиʼ нядабасетыдиʼ. Ӈацяваˮ мотормʼ сулорпабˮ, мамаваˮ ӈаниʼ нядаӈгосеты.
Луцаˮ манзетынёˮ, ненэцяʼ илаӈгананда хардадамда миӈгу, пэдараʼ пямʼ вадаӈгу, хасава нюмʼ хоӈгу. Тикахана иламда хамедаӈгуда. Ненэй ненэцяӈэ хаця несэяркавна тасламбиваˮ. Илмаˮ нюхутанаˮ пере. Небяхаюниʼ, нисяхаюниʼ еˮэмнанаˮ ӈарка таромʼ хавраˮӈаханзь. Сиднаˮ иламʼ хамедамбада ненэцяӈэ вадаӈахаʼ. Тедаʼ мамаваˮ маняˮ лэтрамбиваˮ, сяӈаваˮ. Ӈыхы яхана мэбˮнани ӈодˮ, хусувэй яляʼ нянда мутравна лаханасетыдмʼ.
Марина Ярʼ падвы
